معمای کمبود روغن در فروشگاه‌ها
نشان تجارت - با گذشت بیش از سه ماه از آشفتگی بازار روغن و تلاش مسئولان برای ساماندهی بازار، اما برخی مغازه داران به بهانه‌های مختلف همچنان بر قیمت‌های کاذب اصرار می‌ورزند تا بتوانند از آب گل آلود، سود‌های غیر منطقی به جیب بزنند و با نشر خبرهایی مبنی بر کمبود روغن، خریداران را نگران آینده بازار کنند.
آمار‌ها نشان می‌دهد که واردات روغن خام در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۹ درصد و انواع دانه‌های روغنی ۱۱ درصد کاهش یافته است که این امر منتج به کاهش ۱۵ درصدی تولید روغن و التهاب مقطعی بازار شد، با عرضه روغن از ذخایر شرکت بازرگانی دولتی به کارخانه‌های روغن تا حدودی مشکلات مرتفع شده است که استمرار آرامش این بازار در گرو تخصیص و تامین به موقع ارز واردات روغن خام و دانه‌های روغنی است. هر چند دبیر انجمن صنایع روغن کشی معتقد است که واردات دانه‌های روغنی باید جایگزین روغن خام و کنجاله شود تا علاوه بر تامین بخشی از نیاز کشور با فعالیت کارخانه ها، اشتغال کشور حفظ شود.
بسیاری از مسئولان بر این باورند که کاهش واردات ناشی از مشکلات تخصیص ارز و گرانی حلب زمینه را برای التهاب موقت بازار روغن فراهم کرد که با تلاش مسئولان ذی ربط تا حدودی بازار به آرامش رسیده است. انجمن روغن نباتی طی تفاهم‌نامه‌ای با شرکت بازرگانی دولتی در نظر دارد که عرضه در ماه‌های پایانی سال را افزایش دهد تا با ازدیاد تقاضا از سوی قنادی‌ها و سایر صنایع، کمبودی در بازار ایجاد نشود.
بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قفسه‌های مغازه‌ها و فروشگاه‌ها از روغن مایع مملو است، اما روغن حلب همچنان با کمبود‌هایی مواجه است به طوریکه هفته‌ای یکبار در فروشگاه‌ها روغن حلب ۵ کیلویی با نرخ ۶۱ هزار و ۵۰۰ تومان به طور محدود توزیع می‌شود که اختلاف آن با بازار سیاه به ۲ برابر هم می‌رسد. دبیر کل بنکداران مواد غذایی، واردات روغن مایع و حلب بسته بندی از دیگر کشور‌ها را راهکار تعادل قیمت و کاهش عطش بازار می‌داند.
ماجرا تنها به این جا ختم نمی‌شود چرا که کارشناس فروش برخی برند‌های روغن همچنان عرضه روغن ۱۷ کیلویی حلب با نرخ ۴۰۰ هزار تومان به قنادی‌ها را ملزم به خرید چند کالای دیگر می‌داند، در حالیکه بار‌ها اعلام شده این امر خلاف قانون است، گویا نظارتی بر فروش نیست که علاوه بر فروش چندبرابر قیمت‌مصوب، دیگر کالا‌ها را هم در کنار روغن عرضه می‌کنند.
حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا از آخرین وضعیت واردات روغن خام، دانه‌های روغنی طی ماه‌های اخیر، دلایل گرانی و کمبود کالا و برنامه‌های انجمن روغن نباتی برای ۲ ماه باقی مانده سال با خبر شویم:
کاهش ۱۵ درصدی تولید روغن در سایه مشکلات تخصیص ارز/ افزایش توزیع روغن در ۲ ماه پایانی سال
امیر هوشنگ بیرشک دبیر انجمن صنفی روغن نباتی، از بهبود نسبی توزیع روغن خبر داد و گفت: بنابر آمار روزانه ۳ تا ۴ هزار تن روغن در فروشگاه و مغازه‌ها عرضه می‌شود که به مرور این میزان افزایش می‌یابد.
وی افزود: در ۲ ماه پایانی سال با افزایش تقاضا از سوی قنادی‌ها و سایر صنایع در نظر داریم که میزان عرضه روزانه روغن را به ۴ هزار و ۵۰۰ تن برسانیم که این میزان جوابگوی نیاز بازار خواهد بود.
بیرشک کاهش واردات و گرانی حلب را علت اصلی التهابات اخیر بازار روغن اعلام کرد و گفت: کاهش ۳۹ درصدی واردات روغن خام نسبت به مدت مشابه سال قبل ناشی از مشکلات تخصیص و انتقال ارز، تولید روغن را تحت تاثیر خود قرار داد.
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ادامه داد: با توجه به کمک شرکت بازرگانی دولتی مبنی بر توزیع روغن خام از ذخایر استراتژیک، در ۹ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵ درصد تولید روغن کاهش یافت.
به گفته وی، با شرکت بازرگانی دولتی برای ۲ ماه پایانی سال تفاهماتی مبنی بر عرضه روغن به کارخانه‌ها صورت گرفته که این امر در مدیریت بازار تاثیر بسزایی دارد.
بیرشک درباره اینکه با توجه به محدودیت عرضه روغن حلب در فروشگاه ها، برنامه‌ای برای افزایش توزیع وجود دارد یا خیر، بیان کرد: بنابر تفاهم نامه صورت گرفته، عرضه روغن بهبود خواهد یافت.
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی با اشاره به اینکه برنامه‌ای برای افزایش قیمت روغن تا پایان سال نداریم، تصریح کرد: با توجه به تفاهم نامه صورت گرفته با شرکت بازرگانی دولتی در ماه‌های باقی مانده تا پایان سال امیدواریم آرامش خوبی را پشت سر بگذرانیم.
بیرشک بحث تخصیص ارز را مهم‌ترین عامل آرامش بازار روغن اعلام کرد و گفت: اگر موضوعات مرتبط با تخصیص و انتقال ارز به خوبی صورت گیرد، بازار روغن هیچ گونه التهابی نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید: روغن مصرفی ۲ ماه آخر سال تامین شده است
کاهش واردات یکی از دلایل التهاب مقطعی کمبود روغن در بازار
محمد جعفری دبیر انجمن صنفی صنایع روغن کشی، با تاکید بر جایگزینی واردات دانه‌های روغنی به جای کنجاله و روغن خام اظهار کرد: برای حفظ اشتغال و ایجاد ارزش افزوده در کشور بهتر است دانه‌های روغنی جایگزین واردات روغن خام و کنجاله شود که با این وجود بخش عمده‌ای از کنجاله و روغن مورد نیاز تامین شده و با فعالیت کارخانه ها، اشتغال حفظ می‌شود.
وی افزود: روند تامین ارز دانه‌های روغنی در ۹ ماهه امسال ۲۱ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است که بخشی از کمبود روغن و التهاب بازار به این موضوع باز می‌گردد چرا که بخشی از روغن و کنجاله توسط کارخانه‌های روغن کشی به بازار عرضه می‌شود و متاسفانه عدم عرضه متناسب با نیاز دانه‌های روغنی منجر به ایجاد برخی مشکلات و التهابات بازار شد.
جعفری با اشاره به اینکه روند تامین ارز کنجاله سویا ۲۷ درصد بیش از سال قبل بود، بیان کرد: این واردات محسوس کمکی به تولید نمی‌کند، از این رو باید کاری کنیم که مواد اولیه بیشتری مثل دانه‌های روغنی وارد شود که این امر از بسیاری از نوسانات قیمت جلوگیری می‌کند.
این مقام مسئول از تزریق کنجاله و روغن به بازار خبر داد و گفت: در هفته گذشته با تخصیص ارز به دانه‌های روغنی و کنجاله، مقداری روغن به بازار تزریق شد.
دبیر انجمن صنایع روغن کشی ادامه داد: بخشی از کنجاله که در چند روز اخیر به بازار تزریق شد، ناشی از دانه‌هایی است که برخی کارخانجات به صورت اعتباری آوردند و در حال عرضه به بازار هستند تا عطش بازار برای کنجاله کم شود. با اتخاذ برخی تدابیر از سوی دولت و تخصیص ارز مناسب به دانه‌های روغنی امیدواریم که تا فروردین مشکلی برای تامین روغن یا کنجاله نداشته باشیم.
وی آرامش بازار روغن را در گرو تخصیص ارز به موقع به واردات دانه‌های روغنی برشمرد و گفت: بنده معتقدم که برای استمرار آرامش فعلی بازار روغن باید با واردات دانه‌های روغنی و روغن کشی کمک دولت کنیم چرا که بخشی از کارخانجات روغن کشی این آمادگی را دارند که حتی بصورت اعتباری اقدام به واردات کنند.
این مقام مسئول از کاهش ۱۱ درصدی واردات انواع دانه‌های روغنی خبر داد و گفت: بنابر آمار از ابتدای سال تا ۱۳ دی، یک میلیون و ۸۱۴ هزار تن انواع دانه به کشور وارد شده که نسبت به سال قبل کاهش یافته است.
وی با اشاره به اینکه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن کنجاله سویا وارد کشور شده است، گفت: این میزان نسبت به سال قبل کاهش داشته است. همچنین از ابتدای سال ۷۵۸ هزار تن روغن خام وارد شده که نسبت به سال قبل ۳۹ درصد کاهش داشته که این امر زمینه را برای اختلال در بازار فراهم کرده بود، هر چند در شرایط فعلی آرامش خوبی به بازار بازگشته است.
دبیر انجمن صنایع روغن کشی با اشاره به عوامل محدودیت عرضه روغن حلب در بازار گفت: امسال عوامل دیگری نظیر افزایش قیمت حلب در کنار کاهش واردات موجب شد بازار روغن در مقطعی دچار کمبود و افزایش قیمت شود.
جعفری نیاز سالیانه کشور به کنجاله سویا را ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن و روغن خام را یک‌میلیون و ۵۰۰ تا یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: با جایگزینی دانه‌های روغنی به جای روغن خام و کنجاله سویا حدود ۳ تا ۴ میلیون تن دانه باید وارد شود تا بخشی از کنجاله و روغن توسط کارخانجات تامین شود.
واردات روغن مایع و حلب تنها راهکار کنترل قیمت در بازار
قاسمعلی حسنی دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی، از کمبود روغن در بازار خبر داد و گفت: گرچه در خصوص روغن تمهیداتی حاصل شده، اما رضایت بخش نیست چرا که در بنکداری‌ها همچنان با مشکل کمبود روبرو هستیم.
وی افزود: بنابر آمار، کارخانه‌های روغن از ۱۰۰ درصد نیاز بنکداری‌ها رقمی حدود ۲۵ درصد را تامین می‌کنند، از این رو خلاء‌هایی در بخش عرضه وجود دارد.
حسنی مشکلات شبکه تامین را علت اصلی قیمت کاذب و گرانفروشی در بخش روغن اعلام کرد و گفت: با توجه به کمبود کالا، برخی مغازه داران با سوء استفاده از این موضوع قیمت‌های دلخواه را اعمال می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه مشکلات توزیع روغن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای مرتفع شده است، افزود: با وجود آنکه همه مردم به فروشگاه زنجیره‌ای دسترسی ندارند، انتظار می‌رود توزیع به بنکداری‌ها تسریع شود تا مشکلات در سایر زنجیره‌های عرضه هم مرتفع شود.
دبیر کل بنکداران مواد غذایی در پایان با اشاره به اینکه مسئولان ذی ربط باید آمار کسری روغن را اعلام کنند، تصریح کرد: دولت باید اجازه دهد از امروز روغن بسته بندی مایع و جامد از کشور‌های دیگر برای تعدیل قیمت وارد شود چرا که در حال حاضر بهترین راهکار برای کاهش قیمت، عطش بازار و ساماندهی قیمت‌ها واردات است.
